Historia produkcji wina na tej urokliwej wyspie sięga kilka tysięcy lat wstecz, pierwsze potwierdzone nasadzenia miały miejsce przed początkiem naszej ery. Cypryjczycy, podobnie jak Gruzini i kilka innych narodów, chętnie przypisują sobie niewątpliwą zasługę, jaką było wymyślenie i opracowanie metod produkcji wina. Niezależnie od tego, komu ta zasługa faktycznie przypada, Cypr jest i tak dla enologa wyjątkowy. Jak w każdym niemal odizolowanym pod względem geograficznym miejscu z długą tradycją uprawy winorośli, także na Cyprze znajdziemy wiele lokalnych czy wręcz endemicznych odmian, współistniejących z nasadzeniami szczepami międzynarodowymi.
Winogrodnictwo na Cyprze
Terroir wyspy sprzyja uprawie winorośli;nie brakuje tu słońca, brak obfitych opadów, a wulkaniczne, wapienne i bazaltowe gleby stanowią doskonałe podłoże. Jednak duże nasłonecznienie i wysoka temperatura sprawiają, że winogrona mają często bardzo dużą zawartość cukru. W przeciwieństwie do upraw w miejscach o małym nasłonecznieniu i krótkim okresie wegetacji, jak Polska, gdzie problemem jest zwykle zbyt mała ilość cukru, co skłania niektórych winiarzy do dosładzania win, na Cyprze spotkamy się raczej z praktyką dokwaszania.
Winorośl na wino uprawia się na zboczach gór Troodos, zaś żyzne nadbrzeżne doliny pokrywają winnice odmian deserowych; Cypr produkuje mniej więcej tyle samo owoców stołowych, co przeznaczonych na wino. Jednak prawdziwym atutem wyspy jest fakt, że aż 11 tysięcy z 14 tysięcy hektarów, na których uprawiana jest winorośl, przeznaczona jest pod szczepy lokalne. Najwięcej nasadzeń ma odmiana Mávro, jednak trudno kupić wino z niej zrobione poza Cyprem – podobnie jak País w Chile, Mávro produkuje się na rynek własny, tworząc z niego proste, codzienne trunki. Do najważniejszych cypryjskich szczepów winnych należą także Maratheftika, Ofthalmo, Lefkada, Malaga i Xynisteri.
Comanndaria
Flagową etykietę Cypru – Commandaríę, produkuje się tak długo, że pili ją już prawdopodobnie starożytni Grecy i faraonowie. Jest to wino deserowe, produkowana z białych gron Xynisteri i czerwonych Mávro, które po około dwutygodniowym suszeniu są poddawane fermentacji, a następnie leżakowaniu w beczkach dębowych przez kolejny rok do dwóch lat. Po rozlaniu do butelek może w nich dojrzewać przez wiele lat. Zawiera sporo cukru, ok. 15% alkoholu i charakteryzuje jąbursztynowy kolor oraz aromaty suszonych owoców, rodzynek, kawy, miodu i orzechów. Na całym Cyprze istnieje jedynie 14 wsi, które mają prawo do produkowania wina pod tą nazwą.
Jednak Cypr to dziś już nie tylko słodka Commandaría i tanie wina stołowe. Przemysł winiarski na wyspie staje się coraz bardziej nowoczesny, winiarze, obok tradycyjnych odmian, uprawiają także szczepy międzynarodowe, takie jak Shiraz, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Matarao (Monastrell), Chardonnay, Sauvignon Blanc czy Riesling, nie bojąc się kupaży z endemitami. Dodatkową gratką dla koneserów może być fakt, że na wyspę nie dotarła filoksera – stąd wiele winnic z bardzo starymi nasadzeniami. Zresztą, na Cyprze coraz bardziej popularną forma wypoczynku jest enoturystyka, o zaletach lokalnych win można się wiec bez problemu przekonać osobiście. My polecamy szczególnie winnicę Markoca Zambartasa, który zdobywał doświadczenie w najbardziej nowatorskich winnicach na antypodach, jednak po powrocie w rodzinne strony wybrał tradycyjne metody produkcji i stare odmiany winorośli.
Spis treści