Wina z Austrii

W powszechnym wyobrażeniu, w porównaniu do swoich sąsiadów Austria może się wydawać mało znaczącym producentem wina. Warto jednak wiedzieć, że historia winiarstwa na tych terenach ma już 2000 lat, a tutejsze wina wyróżnia wysoka jakość. Sporo uprawia się tu miejscowych szczepów, niektóre z nich są u nas niemal nieznane, a duża część produkcji trafia na rynek lokalny. Produkcja skupia się we wschodniej i południowej części kraju, wzdłuż granic z innymi winiarskimi krajami, takimi jak Słowenia, Węgry, Słowacja i Czechy.

Niederösterreich, czyli Dolna Austria, to główny region winiarski w kraju, podzielony na kilka pomniejszych rejonów. Pierwszy z nich to Weinviertel, rozciągający się wzdłuż granicy z Czechami Słowacją, obejmujący zaledwie 16 000 hektarów i produkujący niemal 30% całego austriackiego wina. Słynie głównie z lekkich, świeżych bieli, przeznaczonych do natychmiastowej konsumpcji, jednak doświadczeni degustatorzy wiedzą, że pochodzą stąd także interesujące wina lodowe oraz musujące, a także nadzwyczajne czerwienie z granitowych siedlisk skupionych wokół miasteczek Retz i Falkenstein.
Na południe od Wiednia znajduje się drugi interesujący rejon Dolnej Austrii, Thermenregion, czyli, dosłownie, region termalny. Nazwa pochodzi od występujących tu gorących źródeł. Pochodzą stąd aromatyczne wina białe o łamiących języki nazwach, takich jak Gumpoldkirchen (blend dwóch lokalnych odmian) czy Zierfandler, oraz potężne wina czerwone, oparte głównie na odmianach Zweigelt i Blauer Portugieser uprawianych w okolicach Tattendorfu.

Z białych win słyną także rejony Kremstal i Kamptal oraz Wagram-Traisental-Carnuntum, ale serca wielbicieli austriackich Gruner Veltlinerów drżą dopiero na hasło Wachau. Około 1,5 tysiąca hektara winnic usadowionych jest tu na stromych stokach wulkanicznych zbiegających ku rzece Dunaj. Standardem jest tu białe wino dobrej jakości, najczęściej wybieramy z tego regionu Grunery czy Rieslingi, ale warto spróbować także innych odmian, jak choćby Sylvanera, kryjącego się pod nazwą Schluck. Ciekawostką jest fakt, że region Wachau wprowadził własną klasyfikację białych win wytrawnych w oparciu o ich jakość. I tak najlżejsze wina oznaczane są jako Steinfeder, mocniejsze Federspiel, a najbogatsze, o zawartości alkoholu przekraczającej 12,5 % – Smaragd, co dopowiada w dużej mierze niemieckiemu Spatlese, gdyż wina te pochodzą z winnic o niskich plonach i z późniejszych zbiorów.

Wzdłuż granicy z Węgrami, na wypłaszczeniach okalających Jezioro Nezyderskie, rozpościera się malowniczy region Burgenland, skąd pochodzą także importowane przez nas wina z rodzinnej winnicy Scheiblhofer. Wyróżniamy tu 4 subregiony: Mittelburgenland, Neusiedlersee, Sudburgenland i Neusiedlersee-Hugelland. Uprawia się tu przede wszystkim grona białe, Gruner Veltliner, Riesling, Welschriesling, Pinot Blanc (Wiessburgunder) czy Muskateller. Pozytywnie zaskakują także czerwienie, oparte głównie na Blafrankischu, Zweigelcie czy Cabernet Sauvignon, które pochodzą głównie z Mittelburgenlandu. Prawdziwym sekretem tego regionu jest fakt, że upalnym i gorącym lecie winnice otula gęsta jesienna mgła, podnosząca się znad jeziora. Na zachodnim wybrzeżu jeziora, w Rust, sprzyja ona rozwojowi szlachetnej pleśni, dzięki której powstaje Ausbruch, jedno z najznakomitszych win słodkich na świecie.

Na południe od Burgenlandu leży region Styria (Steiermark), słynący ze świeżych win białych i rose zwanego Schilscher, produkowanego z gron Blauer Wildbacher. Nie można także pominąć okolic Wiednia, które stanowią osobny region. Tu większość produkcji konsumuje się lokalnie, w okolicznych wioskach pełno jest wesołych tawern, w których serwuje się tutejsze wina, zwłaszcza będący wizytówką danego producenta Gemischter Satz, czyli blend kilku odmian z jednej winnicy. Doroczne święto wina, kiedy winnice otwierają swoje podwoje, przyciąga tłumy i jest okazją do degustacji lokalnych trunków.
W Austrii wyróżniono 19 apelacji kontrolowanego pochodzenia: Kremstal, Kamptal, Wagram, Weinviertel, Wachau, Carnuntum, Traisental, Thermenregion, Weststeiermark, Sudsteiermark, Neusiedlersee, Neusiedlersee-Hugelland, Mittelburgenland, Sudburgenland, Sud-Oststeiermark i Wien (Wiedeń) oraz trzy apelacje regionalne Niederosterreich, Burgenland i Styria. Na etykietach znajdziemy typowy dla tej części Europy system, gdzie po nazwie szczepu podane jest oznaczenie jakości, które określa zarówno jakość wina, jak i poziom cukru (podobnie jak na winach niemieckich). Należy zaznaczyć, że system kontroli jakości jest dość restrykcyjny, dzięki czemu nowoczesny rynek winiarski w Austrii rośnie w siłę.