Powszechnie uznaje się, że do produkcji win musujących wykorzystywane są głównie dwie metody:
● tradycyjna, zwana też szampańską,
● Charmata, zwana też włoską lub metodą Marinottiego.
Każda z nich zapewnia inne efekty smakowe oraz inny rodzaj bąbelków.
Metoda tradycyjna
Metoda szampańska według powszechnej wiedzy została zaprezentowana po raz pierwszy przez mnicha Doma Pierre’a Perignona. Niestety to tylko pół prawdy. Tak naprawdę metoda tradycyjna powstała na bazie jeszcze starszej techniki, nazywanej dziś metodą pradawną (tzw. methode ancestrale). Pierwsza świadoma produkcja i początek nowożytnej epoki win musujących przypada na 1531 rok, kiedy we francuskim Limoux rozpoczęto masową produkcję.
Wino produkowane metodą ancestrale zazwyczaj zaczynało powstawać zimą. Była to normalna fermentacja alkoholowa, ale przez wzgląd na niską temperaturę w pewnym momencie przechodziła w stan uśpienia uśpiona. Po zabutelkowaniu i nadejściu wiosny – a wraz z nią ciepła – fermentacja odżywała, a część dwutlenku węgla zostawała w butelce. Wina produkowane tą metodą były stosunkowo delikatne i słodkie, ponieważ drożdże nie konsumowały całego cukru. Na dnie butelki pozostawał również osad z martwych drożdży.
Ponad 100 lat później, w 1662 roku, Christopher Merret opisał całkiem nową metodę fermentacji win i cydrów. Pokazał nowy, specjalnie zaprojektowany wzór butelki. Według receptury wino musujące można było uzyskać poprzez dodanie do butelki bazowego wina odpowiednio wyliczonej ilości drożdży i cukrów. Po zamknięciu rozpoczynała się druga fermentacja. Pierwsze wina produkowane tą metodą można było nazwać szampanami. Obecnie nazwy „szampan” (champagne) używać można tylko i wyłącznie w konktekście win pochodzących z francuskiego regionu Szampania.
Historia Dom Perignona rozpoczyna się dopiero teraz. Mnich usprawnił metodę Merreta i opracował assemblage, czyli łączenie szczepów i klarowanie moszczu w winie bazowym. Kolejną cegiełkę do receptur, jakie znamy dzisiaj, na początku XIX wieku dołożyła Barbe-Nicole Clicquot. To ona znalazła sposób na oczyszczenie wina musującego z osadów poprzez remuage, czyli obracanie i okręcanie butelek, aby osad skupił się w szyjce butelki. Wpadła także na pomysł degorgementu, czyli odczopowania korka wraz z osadem.
Metodą szampańską produkowane są nie tylko wina musujące z Szampanii, lecz również hiszpańska cava, mniej musujący francuski cremant, włoska franciacorta oraz niemiecki sekt.
Metoda Charmata
Produkcja metodą Charmata rozpoczyna się niemal identycznie jak metodą tradycyjną. Pierwsza fermentacja przebiega normalnie. Podczas fermentacji wtórnej wybrane wina zlewa się do dużych, stalowych zbiorników, a następnie bardzo szczelnie zamyka. Tam, pod wysokim ciśnieniem, przebiega fermentacja bąbelkowa. Gdy wino uzyska pożądaną dojrzałość, butelkuje się je w specjalnej maszynie. Wino zlewane jest znad osadu, dzięki czemu od razu można je poddać dodatkowej filtracji, co jest niemożliwe przy użyciu metody tradycyjnej.
Metoda Charmata w dużej mierze służy do produkcji różnorodnych win prosecco pochodzących z Włoch. Lekkie i owocowe, długo zachowują świeżość i aromat. W restauracjach bardzo często można spotkać się z winem musującym z nalewaka – na 99% to będzie właśnie prosecco.
Produkcja metodą Charmata ułatwia również wytwarzanie wina o innym stopniu nagazowania niż mocne bąbelki. Z tego podziału wyróżnić można spumante, czyli wina musujące, oraz frizzante, czyli wina półmusujące. Bardzo często mianem „spumante” określa się też zupełnie inny typ włoskiego wina, czyli asti.
Metoda Szampańska i Charmata – różnice w smaku
Większość sommelierów i kiperów zgadza się, że to metoda Charmata daje wina świeższe, bardziej owocowe i pozbawione nut drożdżowo-piekarniczych typowych dla win fermentowanych na osadzie. Mają także drobniejsze bąbelki, zwane przez producentów perlage.
Wina produkowane metodą szampańską są bardziej kremowe, pełniejsze i znaleźć w nich można aromaty brioszkowe, maślane lub migdałowe. Część producentów – chcąc uzyskać jak najświeższe i najbardziej owocowe wina – zbiera winogrona przed sezonem, zanim wyprodukują one maksimum cukru.
Ale dość teorii – czas przejść do praktyki. Nawet najsolidniejsza wiedza niepoparta równie solidnym doświadczeniem będzie ulotna niczym winne bąbelki. Niezależnie od tego, czy preferujesz wina spumante, czy też frizzante, koniecznie zajrzyj do oferty sklepu Wine Express i znajdź własny zestaw do ćwiczeń smakowych.
Poniżej przedstawiamy Państwu wina musujące dostępne w naszym sklepie:
Brut, Grande Cuvee, Moutard Pere et Fils:
https://www.wine-express.pl/brut-grandecuvee-moutardpereetfils-francja-france-champagne-szampania
Blanc de Blancs, Brut, 2015, Methode Traditionnelle, Domaine Sainte Rose
https://www.wine-express.pl/blanc-de-blancs-brut-2015-methode-traditionnelle-domaine-sainte-rose-pl
Prosecco Superiore, DOCG, Dry, „Sesto Senso”, Valdobbiadene, Andreola
https://www.wine-express.pl/prosecco-superiore-docg-dry-sesto-senso-valdobbiadene-andreola-pl
Prosecco Superiore DOCG, Brut, „Vigneto Dirupo”, Valdobbiadene, Andreola
https://www.wine-express.pl/prosecco-superiore-docg-brut-vigneto-dirupo-valdobbiadene-andreola-pl
Zapraszamy również do naszego branżowego słownika winiarskiego, który cały czas jest rozbudowywany. LINK
Spis treści