Porto to wzmacniane wino pochodzące z Portugalii, a dokładniej z doliny rzeki Douro. Charakteryzuje się intensywnym smakiem oraz słodyczą, która jest wynikiem przerwania fermentacji poprzez dodanie destylatu winnego, co zatrzymuje fermentację i zachowuje naturalną słodycz winogron. Porto występuje w różnych odmianach, m.in. Ruby, Tawny, i Vintage. Różni je proces starzenia oraz smak.
Porto – miasto nad rzeką Douro
Porto to także urokliwe, historyczne miasto w północnej Portugalii, położone nad rzeką Douro. Jest znane z produkcji słynnego wina porto oraz bogatej architektury, która łączy średniowieczne zabytki, barokowe kościoły i kolorowe, zabytkowe kamienice. Centrum miasta, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, przyciąga turystów malowniczymi widokami, wąskimi uliczkami oraz Ponte Dom Luís I (Most Ludwika I), zaprojektowanym przez ucznia i wspólnika Gustave’a Eiffela.
Jednak tym, co najbardziej urzeka turystów przybywających do Porto są klimatyczne knajpki serwujące doskonałą, lokalną kuchnię, która nierzadko wykorzystuje w swych przepisach wino – nie tylko porto.
Kuchnia w Porto
Potrawy charakterystyczne dla Porto, a równocześnie oddające smak kuchni północnej Portugalii to np. Tripas à Moda do Porto – flaki duszone w białym winie z fasolą, wieprzowiną, kiełbasą i warzywami.
Królem portugalskiej kuchni jest suszony dorsz – czyli Bacalhau np. w wersji Gomes de Sà – zapiekanki ziemniaczanej z cebulą, oliwkami, jajkiem na twardo i oliwą. To potrawa do której przyrządzenia nie używa się porto, natomiast do jej podania już jak najbardziej. Wytrawne, białe porto doskonale przełamuje kremową, tłustą konsystencję dania.
Potrawą, jaka często pojawia się na stołach mieszkańców Porto jest Caldo Verde – zielona, gęsta zupa z jarmużu, ziemniaków i kiełbasy chouriço. To bardzo syte i rozgrzewające danie – popularne w całej Portugalii, szczególnie w chłodniejsze dni.
Deserem po takiej uczcie może być tylko Pastéis de Nata – słodkie, budyniowe babeczki z delikatnego, chrupiącego ciasta francuskiego. Ich kolebką jest Lizbona, ale to w Porto podawane są z aromatyczną kawą i kieliszeczkiem porto. Intensywna słodycz i bogaty aromat wina idealnie współgrają z karmelowo-waniliową nutą ciastek, tworząc harmonijną równowagę. A od wyboru gatunku porto zależy ostateczny efekt, jaki uzyskamy łącząc ten aromatyczny trunek ze słodkim deserem. Porto Tawny, dzięki nutom orzechów, karmelu i suszonych owoców podkreśli maślaną strukturę i karmelizowany wierzch Pastéis de Nata. Jednocześnie jego delikatna kwasowość równoważy słodycz deseru. Natomiast Porto Ruby z bardziej owocowym profilem (truskawki, wiśnie), doda świeżości i zaakcentuje kremowy środek ciasteczek.
Dla miłośników przekąsek wytrawnych Porto oferuje kremowy, intensywnie pachnący ser owczy Queijo da Serra, wytwarzany w niedaleko położonym regionie Serra da Estrela. Podane do niego porto równoważy intensywność sera, podkreśla jego kremową konsystencję i tworzy harmonijną, elegancką kompozycję.
Tajemnica elegancji potraw z porto
Porto jest podawane jako aperitif, może towarzyszyć potrawom i deserom, a także zastąpić te ostatnie. Znajduje się także wśród składników wielu przepisów kulinarnych przygotowywanych na całym świecie. Zarówno słodkich, jak i wytrawnych.
Ze względu na słodki smak i intensywny aromat jest doskonałą bazą sosów do mięs pieczonych i steków. Sosy na bazie porto często zawierają również cebulę, masło i przyprawy, które wzbogacają ich smak. To wzmacniane wino może posłużyć nie tylko do przygotowania mięs czerwonych, ale także drobiu. Tłuste ptactwo – kaczka i gęś, duszone w porto nabierają słodkiego, bogatego aromatu i wyjątkowej soczystości.
W winie można dusić także owoce. Jabłka, czy gruszki w porto z dodatkiem cynamonu i cukru to sposób na przygotowanie bardzo wyrafinowanego deseru. Równie atrakcyjne będzie połączenie musu czekoladowego z porto. Dzięki dodatkowi wina czekolada zyska nowy, bogaty, głęboki aromat i elegancki smak. Natomiast jako składnik ciast, porto doskonale sprawdzi się w cieście czekoladowym i świątecznym pierniku dodając im nutkę wykwintności.
Porto bywa podawane jako dodatek do deski serów (zwłaszcza do serów pleśniowych), jednak można je również wykorzystać do stworzenia glazury lub marynaty dla serów, aby podkreślić ich smak. Dzięki swojej intensywności i słodyczy, jest wszechstronnym dodatkiem, który może podkreślać smak zarówno wytrawnych, jak i słodkich dań.
Francuzeczka
Pisząc o potrawach charakterystycznych dla Porto, a wykorzystujących porto w recepturze nie sposób nie wspomnieć o Francesinhi, czyli słynnej obfitej kanapce o bogatej historii, która odzwierciedla krzyżujące się w Portugalii wpływy kulinarne różnych kultur.
Francesinha (co znaczy „Francuzeczka”) została stworzona w latach 50. XX wieku w Porto przez Daniela da Silvę, kucharza, który wrócił do Portugalii po pobycie we Francji i Belgii. Zainspirowany francuską potrawą croque-monsieur, postanowił zaadaptować ją do lokalnych smaków i portugalskiej tradycji kulinarnej. W ten sposób powstała Francesinha – bardziej sycąca i pikantna wersja francuskiej kanapki.
Klasyczna Francesinha składa się z chleba tostowego, różnych rodzajów mięsa (szynki, kiełbasy, pieczonego mięsa), ogromnej ilości stopionego sera, jajka sadzonego (opcjonalnie) i unikalnego sosu, który jest kluczowym elementem dania. Sos ma bazę pomidorową z dodatkiem porto, piwa i przypraw, co nadaje mu charakterystyczny, pikantny smak. Kanapka jest podawana zwykle z frytkami i spożywana jako sycący obiad lub kolacja.
Francesinha szybko zdobyła popularność w Porto i stała się symbolem miasta. Restauracje zaczęły eksperymentować z przepisem, zmieniając rodzaje mięsa, modyfikując sos i prezentację. Mimo lokalnych wariacji, danie zachowało swoją charakterystyczną strukturę.
Nazwa Francesinha nawiązuje do Francji, sugerując elegancję i odrobinę egzotyki, która w tamtym czasie była przypisywana kuchni francuskiej. Jednak w rzeczywistości kanapka ta jest ucieleśnieniem portugalskiej gościnności i miłości do sycących, aromatycznych potraw.
Dziś Francesinha to nie tylko potrawa, ale również ważny element kultury Porto. W mieście odbywają się festiwale i konkursy, podczas których wybiera się najlepszą Francesinhę, a turyści przybywają z całego świata, by spróbować tego wyjątkowego dania.
Dla mieszkańców Porto Francesinha jest swego rodzaju kulinarną tradycją i symbolem lokalnej kuchni. Lokalne restauracje i bary specjalizują się w jej serwowaniu, a mieszkańcy chętnie sięgają po nią przy okazji wieczornych wyjść, zwłaszcza gdy mają ochotę na coś wyjątkowego i sycącego – koniecznie z kieliszkiem porto.
Spis treści