Włoskie czerwone wino wytrawne, produkowane z winogron szczepu nebbiolo w regionie Piemont, w północno-zachodnich Włoszech. Barolo jest jednym z najbardziej cenionych win włoskich i posiada status DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita). Charakteryzuje się intensywnym aromatem, wysoką kwasowością, dużą zawartością tanin oraz zdolnością do długiego starzenia.
Status DOCG dla wina Barolo przyznawany jest na podstawie rygorystycznych norm, które gwarantują najwyższą jakość tego trunku. By uzyskać oznaczenie DOCG Barolo musi być zrobione wyłącznie z winogron nebbiolo pochodzących ze ściśle określonego obszaru w regionie Langhe, obejmującego tereny wokół miasteczka Barolo oraz innych dozwolonych miejscowości, takich jak La Morra, Serralunga d’Alba czy Monforte d’Alba.
Produkcja wina oznakowanego DOCG odbywa się zgodnie z tradycyjnymi metodami oraz szczegółowo określonymi przepisami, które obejmują zarówno uprawę winorośli, jak i procesy winiarskie, gwarantując zachowanie charakterystycznych cech Barolo. Standardowe Barolo musi dojrzewać przez co najmniej 38 miesięcy, z czego minimum 18 miesięcy musi odbyć się w beczkach drewnianych. W przypadku wersji Barolo Riserva wymagany okres starzenia wynosi co najmniej 62 miesiące, z czego również przynajmniej 18 miesięcy w dębie. Przepisom podlega także zawartość alkoholu – Barolo powinno mieć przynajmniej 12,5% alkoholu, natomiast wina ze specjalnym oznaczeniem geograficznym – przynajmniej 13%. Specjalne oznaczenie geograficzne dotyczy win pochodzących z wyjątkowo korzystnie usytuowanych siedlisk, jednak umieszczenie nazwy siedliska na etykiecie wymaga spełnienia bardziej rygorystycznych wymogów. Alfabetyczna lista specjalnych oznaczeń geograficznych Barolo znajduje się na końcu hasła.
Każda partia wina podlega rygorystycznym badaniom zarówno organoleptycznym, jak i chemicznym, aby potwierdzić spełnienie norm dotyczących m.in. zawartości alkoholu, kwasowości, a także charakterystycznych aromatów i smaku. Wina są również degustowane przez specjalnie powołane komisje kontrolne, co stanowi dodatkowy element potwierdzający ich wysoką jakość.
W celu zapewnienia koncentracji smaku i jakości winogron, obowiązują limity dotyczące maksymalnych plonów z hektara. Mniejsze plony sprzyjają produkcji win o większej intensywności i złożoności.
Producenci są zobowiązani do szczegółowego dokumentowania całego procesu produkcji, co umożliwia regularne kontrole i audyty przeprowadzane przez organy certyfikujące.
Region Barolo to malowniczy obszar położony w sercu Langhe, w regionie Piemont, w północno-zachodnich Włoszech. To właśnie tutaj, na łagodnych, pofałdowanych wzgórzach, uprawia się winogrona szczepu nebbiolo, z których powstaje słynne, cenione wino Barolo. Region charakteryzuje się unikalnym mikroklimatem, gdzie znaczne różnice temperatur między dniem a nocą sprzyjają powolnemu dojrzewaniu winogron, co przekłada się na głęboki aromat i wyjątkową strukturę wina.
Lista siedlisk kwalifikowanych jako specjalne oznaczenie geograficzne w Barolo:
Albarella, Altenasso lub Garblet Suè lub Garbelletto Superiore, Annunziata, Arborina, Arione, Ascheri, Bablino, Badarina, Baudana, Bergeisa, Bergera-Pezzole, Berri, Bettolotti, Boiolo, Borzone, Boscareto, Boscatto, Boschetti, Brandini, Brea, Breri, Bricco Ambrogio, Bricco Boschis, Bricco Chiesa, Bricco Cogni, Bricco delle Viole, Bricco Luciani, Bricco Manescotto, Bricco Manzoni, Bricco Rocca, Bricco Rocche, Bricco San Biagio, Bricco San Giovanni, Bricco San Pietro, Bricco Vigna Mirasole, Bricco Voghera, Briccolina, Broglio, Brunate, Brunella, Bussia, Campasso, Cannubi, Cannubi Boschis, Cannubi Muscatel, Cannubi San Lorenzo, Cannubi Valletta, Canova, Capalot, Cappallotto, Carpegna, Case Nere, Castagni, Castellero, Castelletto, Castello, Cerequio, Cerrati, Cerretta, Cerviano-Merli, Ciocchini, Ciocchini-Loschetto, Codana, Collaretto, Colombaro, Conca, Corini-Pallaretta, Costabella, Coste di Rose, Coste di Vergne, Crosia, Damiano, del comune di Barolo, del comune di Castiglione Falletto, del comune di Cherasco, del comune di Diano d’Alba, del comune di Grinzane Cavour, del comune di La Morra, del comune di Monforte d’Alba, del comune di Novello, del comune di Roddi, del comune di Serralunga d’Alba, del comune di Verduno, Drucà, Falletto, Fiasco, Fontanafredda, Fossati, Francia, Gabutti, Galina, Gallaretto Garretti, Gattera, Giachini, Gianetto, Ginestra, Gramolere, Gustava, La Corte, La Serra, La Vigna, La Volta, Lazzarito, Le Coste, Le Coste di Monforte, Le Turne, Lirano, Liste, Manocino, Mantoetto, Marenca, Margheria, Mariondino lub Monriondino lub Bricco Moriondino, Massara, Meriame, Monprivato, Monrobiolo di Bussia, Montanello, Monvigliero, Mosconi, Neirane, Ornato, Paiagallo, Panerole, Parafada, Parussi, Pernanno, Perno, Piantà, Pira, Pisapola, Prabon, Prapò, Preda, Pugnane, Ravera, Ravera di Monforte, Raviole, Riva Rocca, Rivassi, Rive, Rivette, Rocche dell’Annunziata, Rocche dell’Olmo, Rocche di Castiglione, Rocchettevino, Rodasca, Roere di Santa Maria, Roggeri, Roncaglie, Ruè, San Bernardo, San Giacomo, San Giovanni, San Lorenzo, San Lorenzo di Verduno, San Pietro, San Ponzio, San Rocco, Santa Maria, Sant’Anna, Sarmassa, Scarrone, Serra, Serra dei Turchi, Serradenari, Silio, Solanotto, Sorano, Sottocastello di Novello, Teodoro, Terlo, Torriglione, Valentino, Vignane, Vignarionda, Vignolo, Villero, Zoccolaio, Zonchetta oraz Zuncai.
