Produkcja wina jednoszczepowego polega na wykorzystaniu jednej odmiany winorośli w czasie całego procesu produkcji – od zbioru winogron po fermentację i dojrzewanie.
Wina jednoszczepowe produkuje się zwykle z charakterystycznych odmian, na przykład cabernet sauvignon, merlot, pinot noir, syrah/shiraz, chardonnay, sauvignon blanc, czy riesling, ale także wiele innych. Coraz większą popularnością cieszą się wina jednoodmianowe ze szczepów lokalnych. Każda z tych odmian ma swoje charakterystyczne cechy smakowe i aromatyczne, które wpływają na finalny profil wina.
Różne wina jednoszczepowe są charakterystyczne dla poszczególnych krajów czy regionów. Francja słynie z syrahów z Doliny Rodanu, pinot noir z Burgundii czy merlotów z Bordeaux. Popularne włoskie primitivo jest również winem jednoszczepowym, podobnie jak Barolo – stworzone w całości z gron nebbiolo. W Hiszpanii powinniśmy się rozejrzeć za winem ze szczepu tempranillo i verdejo, a w Niemczech za rieslingami. Wśród win amerykańskich interesujące będą wina ze szczepów pinot noir i chardonnay. Australijskie wina jednoszczepowe to głównie shirazy i chardonnay, a w Nowej Zelandii rozejrzyjmy się za sauvignon blanc i pinot noir.
Dzięki charakterystycznym cechom wina jednoszczepowe są nie tylko interesujące, ale także świetnie nadają się do foodpairingu. Pod wieloma względami są one bardziej przewidywalne i łatwiej trafnie dopasować je do menu.
Często jako synonimów używa się określeń wino odmianowe, a literaturze obcojęzycznej vin de cepage, monocepage czy varietal wine. Należy jednak pamiętać, że w niektórych apelacjach za wina odmianowe uważa się już trunki, które zawierają powyżej 75% danego szczepu, nie zawsze więc zwroty te muszą oznaczać dosłownie wino wytworzone z jednej odmiany.
